[Instructional Design][vi] Mô hình thiết kế hướng dẫn ADDIE
Bài viết có tham khảo các nội dung sau đây:
What is the ADDIE Model of Instructional Design? 2024 Guide | Devlin Peck
The ADDIE model, developed by Florida State University in the 1970s, is the most well-known framework for designing instruction to improve human performance. In this article we’ll explore each phase of the model, then we’ll discuss some of its shortcomings.
Devlin Peck
Mô hình ADDIE, 5 giai đoạn và ứng dụng trong thiết kế chương trình đào tạo
Mô hình ADDIE là gì? Mô hình ADDIE được biết là mô hình thiết kế chương trình đào tạo phổ biến. Vậy nó ứng dụng trong thiết kế chương trình đào tạo ra sao?
Trần Tiến Duy
1. Mô hình ADDIE là gì?
Mô hình ADDIE là một khuôn khổ thiết kế chương trình đào tạo hiệu quả bao gồm 5 giai đoạn:
1. Phân tích (Analysis)
Giai đoạn Phân tích (Analysis) giúp Xác định nhu cầu của học viên và xác định những gì cần dạy.
- Xác định nhu cầu đào tạo của học viên.
- Phân tích mục tiêu đào tạo.
- Xác định đối tượng mục tiêu.
2. Thiết kế (Design)
Giai đoạn Thiết kế (Design) là lúc lập kế hoạch cho chương trình học tập, bao gồm mục tiêu, nội dung và phương pháp giảng dạy.
- Lập kế hoạch nội dung đào tạo.
- Lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Thiết kế tài liệu và bài giảng.
3. Phát triển (Development)
Giai đoạn Phát triển (Development) là lúc tạo tài liệu hướng dẫn, bài giảng và các tài nguyên cần thiết.
- Tạo tài liệu và bài giảng.
- Lựa chọn và thiết lập hệ thống quản lý học tập (LMS).
- Chuẩn bị môi trường đào tạo.
4. Triển khai (Implementation)
Giai đoạn triển khai (Implementation) là lúc cung cấp chương trình học tập cho học viên.
- Cung cấp chương trình đào tạo cho học viên.
- Hỗ trợ và giải đáp thắc mắc cho học viên.
- Theo dõi tiến độ học tập.
5. Đánh giá (Evaluation)
Giai đoạn Đánh giá (Evaluation) là lúc đo lường hiệu quả của chương trình học tập và thực hiện điều chỉnh nếu cần thiết.
- Đánh giá mức độ đạt được mục tiêu đào tạo.
- Thu thập phản hồi từ học viên.
- Cải thiện chương trình đào tạo dựa trên kết quả đánh giá.
2. Ưu và nhược điểm của mô hình ADDIE
Ưu điểm của mô hình ADDIE
- Hệ thống, logic, dễ hiểu và dễ áp dụng.
- Giúp thiết kế chương trình đào tạo hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của học viên.
- Tiết kiệm thời gian và chi phí đào tạo.
Nhược điểm của mô hình ADDIE
- Tính linh hoạt thấp, khó điều chỉnh khi có thay đổi.
- Tốn nhiều thời gian và công sức để áp dụng đầy đủ.
3. Hướng dẫn áp dụng mô hình ADDIE
- Xác định rõ mục tiêu đào tạo.
- Phân tích nhu cầu của học viên.
- Lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Thiết kế tài liệu và bài giảng chất lượng.
- Theo dõi và đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo.
4. Ví dụ về mô hình ADDIE
Dưới đây là ví dụ ứng dụng mô hình ADDIE trong thiết kế chương trình đào tạo bán hàng. Trọng tâm của kế hoạch đào tạo mẫu này là cải thiện các kỹ năng bán hàng cho nhân viên như xây dựng mối quan hệ, tìm kiếm khách hàng tiềm năng, và đàm phán với khách hàng,…
| Giai đoạn phân tích | – Xác định nhu cầu đào tạo cụ thể cho nhân viên sale dựa trên số lượng, doanh số bán hàng, tỷ lệ chuyển đổi thành khách hàng hoặc các vấn đề khác phát sinh trong bán hàng – Xác định mục tiêu khóa đào tạo, chẳng hạn như cải thiện kỹ năng giao tiếp, đàm phán hoặc củng cố kiến thức về sản phẩm – Xác định đối tượng mục tiêu cho khóa đào tạo với tư cách là nhân viên bán hàng – Đánh giá các nguồn lực bán hàng hiện có và xác định lỗ hổng về kiến thức hoặc kỹ năng của nhân viên |
| Giai đoạn thiết kế | – Xây dựng kế hoạch đào tạo, phác thảo các phương pháp đào tạo – Xây dựng nội dung đào tạo như sổ tay, bài thuyết trình và các tài liệu khác hỗ trợ các mục tiêu đào tạo – Xác định các phương pháp đánh giá và công cụ đánh giá cần thiết để đo lường hiệu quả – Thiết lập lịch trình đào tạo, bao gồm số lượng các buổi học và thời lượng mỗi buổi học |
| Giai đoạn phát triển | – Chuẩn bị hình ảnh, video hoặc tài liệu đa phương tiện cần thiết để truyền tải nội dung đào tạo – Phát triển các bài tập nhập vai và tăng cường tương tác trong quá trình đào tạo – Xem xét và tinh chỉnh nội dung dựa trên phản hồi từ nhân viên – Tiến hành thử nghiệm nội dung đào tạo, và điều chỉnh, sửa đổi khi cần thiết |
| Giai đoạn thực hiện | – Triển khai các buổi đào tạo cho nhân viên bán hàng – Hỗ trợ và đưa ra các phản hồi cần thiết cho nhân viên trong quá trình đào tạo bán hàng – Theo dõi tiến độ, sự hứng thú của nhân viên và tìm hướng giải quyết khi có phát sinh |
| Giai đoạn đánh giá | – Thu thập phản hồi từ nhân viên về hiệu quả của khóa đào tạo – Phân tích kết quả đánh giá để xác định bất kỳ lỗ hổng nào về kiến thức hoặc kỹ năng của nhân viên sau khóa đào tạo – So sánh số lượng, doanh số bán hàng trước và sau khóa đào tạo – Thực hiện sửa đổi quy trình, nội dung, hoặc cách thức triển khai khóa đào tạo dựa trên kết quả phản hồi, đánh giá nhân viên |
5. Các vấn đề thường gặp trong triển khai ADDIE trong đào tạo ở các doanh nghiệp
Thiếu sự tham gia và cam kết từ ban lãnh đạo:
- Ban lãnh đạo không nhận thức được tầm quan trọng của đào tạo.
- Không có sự hỗ trợ về tài chính và nguồn lực cho các hoạt động đào tạo.
Phân tích nhu cầu không đầy đủ:
- Không xác định rõ mục tiêu đào tạo và nhu cầu của học viên.
- Sử dụng các phương pháp phân tích nhu cầu không phù hợp.
Thiết kế chương trình đào tập không hiệu quả:
- Nội dung đào tạo không phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của học viên.
- Phương pháp giảng dạy không phù hợp với đối tượng học viên.
- Tài liệu và bài giảng chất lượng thấp.
Thiếu sự giám sát và đánh giá:
- Không theo dõi tiến độ học tập của học viên.
- Không đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo.
- Không có phản hồi để cải thiện chương trình đào tạo.
Thiếu sự linh hoạt:
- Khó điều chỉnh chương trình đào tạo khi có thay đổi về nhu cầu hoặc mục tiêu.
- Khó áp dụng mô hình ADDIE cho các chương trình đào tạo ngắn hạn hoặc chuyên biệt.
Một số vấn đề khác:
- Thiếu nguồn lực tài chính và nhân lực.
- Thiếu chuyên môn về thiết kế và triển khai chương trình đào tạo.
- Khó khăn trong việc phối hợp giữa các bộ phận trong doanh nghiệp.
- Văn hóa doanh nghiệp không khuyến khích học tập và phát triển.
Một số hướng giải quyết:
- Nâng cao nhận thức của ban lãnh đạo về tầm quan trọng của đào tạo.
- Phân tích nhu cầu đào tạo một cách kỹ lưỡng và bài bản.
- Thiết kế chương trình đào tập phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của học viên.
- Giám sát và đánh giá hiệu quả chương trình đào tạo.
- Đảm bảo sự linh hoạt trong việc triển khai chương trình đào tạo.
6. Biến thể của ADDIE phù hợp với đào tạo ban đầu ngắn và nhân sự biến động nhiều
Rapid ADDIE
- Giảm thời gian thực hiện bằng cách kết hợp các giai đoạn và tập trung vào các yếu tố cốt lõi.
- Sử dụng các mẫu và tài nguyên sẵn có để tiết kiệm thời gian.
- Tập trung vào việc cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết cho học viên trong thời gian ngắn.
Agile ADDIE
- Chia nhỏ chương trình đào tạo thành các phần nhỏ và lặp lại.
- Cho phép điều chỉnh chương trình đào tạo dựa trên phản hồi của học viên.
- Tập trung vào việc học tập thông qua thực hành và trải nghiệm.
Microlearning
- Cung cấp nội dung đào tạo dưới dạng các bài học ngắn, độc lập.
- Cho phép học viên học tập mọi lúc mọi nơi.
- Tập trung vào việc cung cấp kiến thức và kỹ năng cụ thể theo nhu cầu.
Một số biến thể khác có thể phù hợp bao gồm
- Blended learning: Kết hợp đào tạo trực tuyến và trực tiếp.
- Gamification: Sử dụng các yếu tố trò chơi trong đào tạo.
- Just-in-time learning: Cung cấp nội dung đào tại thời điểm cần thiết.